Ons landschap en de biodiversiteit staan onder druk door het groeiend aantal inwoners, economische ontwikkeling, bodemdaling en de klimaatverandering. Er is behoefte aan meer ruimte voor woningen en bedrijvigheid. Die ruimte is door een uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) op het moment niet meer voorhanden. We zoeken naar een gezonde leefomgeving waarbij duurzame, economische dynamiek en ecologische groei in balans zijn.
De landbouwsector, op veel plaatsen drager van het landschap, heeft te kampen met bodemdaling en druk op schaalvergroting vanuit de wereldmarkt. Ook verstedelijking en oprukkende bedrijvigheid zetten druk op het open landschap.
Tegelijkertijd groeit het besef dat een aantrekkelijk landelijk gebied een belangrijke vestigingsfactor is voor mensen en bedrijven en een essentieel onderdeel van de leefomgevingskwaliteit voor inwoners, werknemers, recreanten en toeristen.
In het Coalitieakkoord "Elke dag beter. Zuid-Holland" ligt de nadruk meer op maatschappelijke opgaven, zoals verstedelijking, klimaat, en energievernieuwing. De kwaliteit van de leefomgeving is erbij gebaat als natuur, water, recreatie, landbouw en economie in samenhang worden bezien. De bescherming van de bijzondere kwaliteiten van het landschap dient mede om de groenbeleving van inwoners, recreanten en toeristen te verbeteren. Met meer biodiversiteit en meer ruimte voor natuur inclusieve landbouw ontstaat een fijnmazig natuurnetwerk. Aantrekkelijke landschappen reiken tot in de stad en het stedelijk gebied reikt tot in de landschappen: een zachte overgang van het stedelijk- naar het landelijk gebied.
Uitvoering geven aan aangenomen moties
In de vergadering van 28 juni 2017 hebben PS motie nr. 719 aangenomen waarin is verzocht om het uitkeren van tegemoetkomingen in de schade door zomerganzen te continueren totdat de doelpopulatie is bereikt. Daartoe is een meerjarig incidenteel budget van € 2 mln beschikbaar gesteld. Dit budget is in te zetten in de periode tot en met 2020 t.b.v. de hiervoor genoemde tegemoetkomingen en voor maatregelen ter beperking van de ganzenschade. De uitwerking van de motie is omschreven in het behandelvoorstel dat in augustus 2017 door GS aan PS is gezonden. De maatregelen zijn ondergebracht in het product ‘Wet Natuur, soortenbeheer, faunabeheer'.
In dezelfde vergadering is door PS motie nummer 725 ‘Miljoenen voor winst en weidevogels’ aangenomen. Met deze motie spreken PS uit dat zij bereid zijn om onder voorwaarden vanuit de bestaande groenbudgetten extra middelen beschikbaar te stellen.
De weide- en akkervogels nemen landelijk de laatste decennia sterk af. Dit is ook in de provincie Zuid-Holland het geval. De provincie zet naast de bestaande instrumenten ter behoud van de biodiversiteit zoals het beheer van het NNN en het agrarisch natuurbeheer in op integrale, gebiedsgerichte en praktijkgerichte verbeterplannen. In 2017 zijn reeds door de terreinbeherende organisaties, agrarische collectieven en vrijwilligers gezamenlijk verbeterplannen opgesteld. Deze partijen hebben vervolgens in 2018 met de provincie Zuid-Holland gezamenlijk gewerkt aan het Actieplan Boerenlandvogels waarin de maatregelen bij elkaar worden gebracht en verder aangevuld worden. Het actieplan Boerenlandvogels is inmiddels gereed en heeft tevens geleid tot een bestedingsvoorstel voor de beschikbare middelen van motie 725.
Daarnaast wordt in de Krimpenerwaard ervaring opgedaan met de nieuwe strategie van zelfrealisatie van onder andere weidevogel natuur door agrariërs binnen de begrenzing van het NNN. Dit alles biedt input voor de invulling van de motie waardoor deze inmiddels door Provinciale Staten als afgedaan is beschouwd.
In motie 881, van 3 juli 2019, is gevraagd om het Bos- en bomenbeleid nader uit te werken op grond van hoofdstuk 4 Wet natuurbescherming. Deze vraag richt zich op het beschermen van bestaand bos. GS hebben besloten deze vraag breder op te pakken, in de vorm van het opstellen van een Bos- en bomenbeleid. Dit sluit aan bij de landelijke ambities uit het klimaatakkoord en de wens voor meer bomen uit het coalitieakkoord.
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Rijk en provincies samen een Bossenstrategie opstellen om invulling te geven aan de afspraken voor koolstofopslag die in het Klimaatakkoord zijn toebedeeld aan bos. De eerste resultaten (ambitie en doelen) zijn in februari 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd. Eén van de ambities is om landelijk 37.000 ha extra bos te realiseren.
In Zuid-Holland wordt gewerkt aan een groeimodel, waarover PS in juni wordt geïnformeerd. In juni kunnen namelijk nog niet alle onderdelen van het Zuid-Hollandse Bos- en bomenbeleid uitgewerkt zijn. We zijn afhankelijk van de verdere uitwerking van de landelijke Bossenstrategie. Daarin wordt o.a. bepaald welke instrumenten ingezet kunnen worden om de doelen te realiseren. Bovendien geeft een groeimodel ons de mogelijkheid om koppelkansen uit te werken met andere opgaven, zoals klimaatadaptatie, infra, wonen en een circulaire economie en het stikstofdossier.